စိမ်းလန်းသော (‌‌မြေ)နေရာများနှင့် အပြာ‌ရောင် (ရေ)နေရာများ၏ လူမှုရေးနှင့်စီးပွားရေးဆိုင်ရာအရေးပါမှု

Source: Urban Green – Blue Grid for resilient cities ရေရှည်တည်တံ့သည့် ပတ်ဝန်းကျင် ရပ်ကွက်များတွင် ပျှမ်းမျှအားဖြင့် လူတို့သည် ပိုကျန်းမာလေ့ရှိပြီး ကလေးများသည် အပြင်ထွက်် ကစားလေ့ရှိသည်။

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း မြို့နှင့် မြို့ကြီးများတွင် စိမ်းလန်းစိုပြေခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူးများ နှင့် ပတ်သက်သော အချက်အလက်များ ပိုမိုရရှိလာသည်။ လူအများစုသည် ပိုမို စိမ်းလန်းသော ဒေသ၊ပြည်နယ်ခရိုင်များ၌ နေထိုင်ခြင်းကို နှစ်သက် လာကြသည်။ စိမ်းလန်းသော ပြည်နယ်ခရိုင်များ သို့မဟုတ် ရေနှင့်နီးသော နေရာများ သို့မဟုတ် သစ်တော ဧရိယာများတွင်ရှိသော အိမ်စျေးနှုန်းများသည် အခြားနေရာများထက် ပိုမိုမြင့်မားသည်။ နိုင်ငံသားများကို ပိုမိုအဆင့်မြင့်သော ပညာရေးစနစ်များဖြင့် မြှင့်တင်နိုင်ရန်အတွက် မြို့ကြီးများသည် ဆွဲဆောင်မှုရှိရန်နှင့် စိမ်းလန်းသော လူနေယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ကို ပေးစွမ်းနိုင်ရန် လိုအပ်သည်။ အထူးသဖြင့် အဆင့်မြင့်ပညာတတ် အင်ဂျင်နီယာများသည် စိမ်းလန်းသောနေရာများတွင် အတည်တကျနေထိုင်ရန်နှင့် အားလပ်ရက်အပန်းဖြေရန် အတွက် ပိုမိုဦးစားပေးရွေးချယ်လာကြသည်။ ဤအချက်သည် Eindhovenကို မြို့အတွင်းရှိ အပင်များ တိုးပွား စိုက်ပျိုးလာစေရန် လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းသည်ဂျာမနီရှိ Ruhr ‌ဒေသပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး အတွက် အခြေခံမူလည်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ လန်ဒန်သည် မြို့ပြစိမ်းလန်းစိုပြေရေးကို တိုးမြှင့်ရန် ရည်ရွယ်သည့် မူဝါဒကို များစွာသော အကျိုးဆက်များအတွက် ချမှတ်လိုက်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ဇီ၀မျိုးကွဲများ ပိုမိုများပြားစွာ‌ပေါ် ပေါက်လာရန်နှင့် အပူဒဏ်ကို လျှော့ချရန်ဖြစ်သော်လည်း အနည်းဆုံး မြို့၏အရည်အသွေးနှင့် ဆွဲဆောင်မှုကိုလည်း မြှင့်တင်နိုင်ရမည်ဖြစ်သည်။  

သစ်ပင်ပန်းမန်များနှင့် အပင်စိုက်ပျိုးခြင်းသည် လူတို့အား ဖျားနာမှုဖြစ်ခြင်းမှ လျင်မြန်စွာ ပြန်လည် ကျန်းမာသက်သာလာစေရန်ကူညီပေးသည်။ ၎င်းသည် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု ကုန်ကျစရိတ်ကို လျော့ကျစေပြီး လူနာများ၏ လူနေမှု အရည်အသွေးကို တိုးတက်စေသည်။ ဆေးရုံများနှင့် အနီးပတ်ဝန်းကျင်သို့ အပင်စိုက်ပျိုးခြင်း ရှုထောင့်သည် ‘ကျန်းမာသော ပတ်ဝန်းကျင်’ ၏သဘောတရားနှင့် ဆက်စပ်၍ ပိုမိုအာရုံစိုက်ခြင်း ခံရသော ခေါင်းစဥ် အကြောင်းအရာ တစ်ခု ဖြစ်လာသည်။ 

ပန်းခြံများ ပထမဦးဆုံး ဖန်တီးပေါ်ပေါက် လာပြီးချိန်မှစ၍ မြို့ပြစီမံကိန်း ရေးဆွဲသူများသည် မြို့ပြတွင် သစ်ပင်ပန်းမန်များ ရှိခြင်းသည် မြို့သူမြို့သားများ၏ နေထိုင်မှုဘဝပုံစံ မြှင့်တက်စေသည်ကို သတိပြုမိကြသည်။ သစ်ပင်များဖြင့် စိမ်းလန်းစိုပြည်သော နေရာများသည် လူများအပန်းဖြေခြင်းနှင့် ကိုယ်ကာယ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ရန် သို့မဟုတ် တိတ်ဆိတ်ငြိမ်သက်မှုနှင့် စိတ်အေးချမ်းမှုတို့ ပေးစွမ်းနိုင်သည့် နေရာကောင်းများဖြစ်သည်။ ထိုအကျိုးကျေးဇူးများသည် လူတို့၏ ကျန်းမာရေးကို အကျိုးပြုပြီး မြို့နေလူထု၏ စိတ်ဖိစီးမှုများကို လျော့နည်းစေသည်။ သဘာဝနှင့် ဆက်နွယ်လျက်ရှိသည့် ဆော့ကစားရန် နေရာများသည် ကလေးများ၏ လူမှုရေး စွမ်းရည်နှင့် အာရုံစူးစိုက်မှုကို မြှင့်တင်ရာတွင် အရေးပါသည်။ ၎င်းတို့၏အိမ်များ အနီးရှိ သစ်ပင်ပန်းမန်များနှင့် မြို့ထဲ သို့မဟုတ် မြို့အစွန်အဖျားရှိ ကျယ်ဝန်း စိမ်းလန်းသောနေရာများ၊ ပန်းခြံ ဥယျာဥ်များ သည် စက်ဘီးစီးခြင်းကဲ့သို့ နေ့စဉ်ကစားရန်အတွက် အရေးပါသည်။ 

ဤကိစ္စ၏ အကြောင်းရင်းမှာ ဒတ်ခ်ျလူဦးရေ၏ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးသည် စိမ်းလန်းသော အပန်းဖြေနေရာများ မလုံလောက်သည့် ခရိုင်နေရာများ၌ နေထိုင်ကြသည်။ အဆိုပါ စိမ်းလန်းသော အပန်းဖြေနေရာများ ရှားပါးမှုသည် Randstad မြို့ပြလုပ်ငန်းစုတွင် အကြီးမားဆုံးဖြစ်သည် [PBL, 2011] ။ လက်တွေ့တွင် စိမ်းလန်းသောနေရာများ အလုံအလောက်မရှိခြင်းသည် လမ်းလျှောက်ရန်၊ အားကစားနှင့် ကလေးများကစားရန် အခွင့်အလမ်းများ လုံလောက်စွာမရှိစေခြင်းကြောင့် ကလေးများသည် အစိမ်းရောင်သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ဝေးကွာလာခြင်းများကိုဆိုလိုသည်။ [Brosens, 2008]. VINEX ခရိုင်အဟောင်းနှင့် အသစ်များသည် လုံလောက်သော စိမ်းလန်းသည့်နေရာများ မရှိခြင်းကြောင့် အနည်းငယ်သာရှိသော အပင်များအပေါ်ထပ်မံပြင်ဆင်ရန် အတွက် တွန်းအားဖြစ်စေသည်။ ဤနေရာများကို စနစ်တကျ ထိန်းသိမ်းထားခြင်း မရှိပါကမြို့ပြ၏ စံနှုန်း အရည်အသွေးများ လျော့ကျနိုင်သည်။

 အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပတ်ဝန်းကျင် မဟာဗျူဟာစောင့်ကြည့်မှုနှင့် Alterra (၂၀၀၅) မှပြုလုပ်သော လေ့လာမှုတစ်ခုအရ ဒတ်ခ်ျမြို့များနှင့် မြို့ကြီးများကို ၎င်းတို့ရှိသင့်သည့် အဆင့်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိစေရန် လုပ်ဆောင်ဖို့ရာ များစွာလိုအပ်သည်။ မြူနီစီပယ်များက ပေးထားသောအိမ်၏ မီတာ ၅၀၀ အချင်းဝက်အတွင်း အပင်နေရာများအတွက် ၇၅ စတုရန်းမီတာအထိ စိုက်ပျိုးရန်နေရာပေးသည်။ များစွာသော စိမ်းလန်းသည့် နေရာများမှာ ပျောက်ကွယ်သွားပြီး သို့မဟုတ် အစွန်အဖျားသို့ပြောင်းရွှေ့သွားပြီးဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဟက်တာ တစ်ထောင် ဝန်းကျင်ရှိ မြို့များတွင် (National Buffer Zones) ပတ်၀န်းကျင်ရှိ စိမ်းလန်းနေရာများကို ဖယ်ရှားပြီး အဆောက်အအုံများဖြင့် အစားထိုးခဲ့သည်။ ခန့်မှန်းချက်များအရ လူဦးရေ တိုးပွားလာခြင်းနှင့် လက်ရှိ တည်ဆောက်ထားသည့် နေရာများ၌ သိပ်သည်းထူထပ်မှု များနေသ၍ မြို့ပြတွင် အပင်စိုက်ခြင်းအတွက် တွန်းအားတစ်ရပ်ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။ (Brosens, 2008)

အပင်စိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် ကျန်းမာရေး 

စိမ်းလန်းသည့် အပင်များရှိသော ခရိုင်များတွင် နေထိုင်သော ကလေးများသည် အဝလွန်ရန် အခွင့်နည်းပါးသည်။ ထိုအချက်မှာ မိဘများ၏ ၀င်ငွေနှင့် ပညာရေးနောက်ခံအနေအထား၊ ငွေကြေးနှင့်သက်ဆိုင်သော အခွင့်အလမ်းများနှင့် နေထိုင်မှုပုံစံတို့နှင့် သက်ဆိုင်နိုင်သည်။ သို့သော် နှစ်လိုဖွယ်ကောင်းပြီး စိမ်းလန်းသော နေရာများတွင် ကလေးများ ကစားရန်နေရာရှိခြင်းသည် ကလေးများ အားလုံးအတွက် အရေးကြီးသော်လည်း ခရိုင်များစွာတွင် ထိုကဲ့သို့သော နေရာများ လိုအပ်ချက်ကို မည်သူမျှ အရေးတယူ အဖြေရှာမည် မဟုတ်ပါ။

ပတ်ဝန်းကျင် အနီးအနားတွင် စိမ်းလန်းသောနေရာများ ပန်းခြံများရှိနေခြင်းက နေထိုင်သူများအတွက် စက်ဘီးစီးခြင်း၊ လမ်းလျှောက်ခြင်းများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။ သို့မဟုတ် ဥယျာဉ်များ၌ အချိန်ကုန်စေပြီး ကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေသည်။ အထောက်အထားများအရ လူနေမှုပတ်ဝန်းကျင်တွင် စိမ်းလန်းသော သစ်ပင်ပန်းမန်များ ရှိခြင်း စိုက်ပျိုးခြင်းသည် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းနှင့် အခြားရောဂါများစွာ ဖြစ်နိုင်ခြေကိုလျော့နည်းစေသည် [Maas, 2008] ။ စိမ်းလန်းသော ပြည်နယ်ခရိုင်များသည် ပူပြင်းသည့်နေ့များနှင့် ညများတွင် ပိုမို၍ အေးမြနေတတ်ပြီး ပိုမိုကောင်းမွန်သော ပတ်ဝန်းကျင်ကိုဖန်တီးနိုင်သည်။ စိမ်းလန်းသော သဘာဝရှုခင်းအမြင်များသည် လူနာများဆေးရုံတက်နေစဥ် ပြန်လည်နာလန်ထူလာစေရန်နှင့် နာကျင်စေသော ဆေးများအသုံးပြုခြင်းကို လျော့ကျစေနိုင်သည်။ [Ulrich, 1984] ။ လူတို့သည် စိမ်းလန်းသော ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ပိုမိုကျန်းမာသည်ဟုခံစားရသည်။ [Maas, 2008]

ကနဦးလေ့လာမှုများအရ စိမ်းလန်းသော သစ်ပင်များရှိခြင်းသည် လူနေမှု ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ကောင်းသော သက်ရောက်မှုရှိသည်။ မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် ဆက်လက် မြင့်တက်မည် ဖြစ်ပြီး စုစုစည်းစည်းနှင့်ဖွံဖြိုးတိုးတက်မှုမှာ ဖြေရှင်းချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုကြောင့် လူတို့၏ကျန်းမာရေးနှင့် ကောင်းမွန်သော နေထိုင်မှုအတွက် စိမ်းလန်းသောအပင်များ၏ အရေးပါပုံကို သုတေသနပြုရန်ဖြစ်သည်။ သုတေသနအနည်းငယ်မှာ လူတို့၏ကျန်းမာရေးနှင့် ကောင်းမွန်သောနေထိုင်မှုတို့အတွက် ရပ်ကွက်များ၊ လမ်းများတွင် အပင်စိုက်ပျိုးခြင်းများ၊ ခေါင်မိုးဥယျာဥ်များနှင့် ကိုယ်ပိုင်ပန်းဥယျာဉ်များကဲ့သို့ စိမ်းလန်းစိုပြေသော နေရာများ၏ အရေးပါမှု တို့အတွက်သာဖြစ်သည်။

ဂျာမနီရှိ Arkadie Asperg ©ဂျာမနီရှိ Arkadie Asperg [Joachim Eble Architektur မှဓာတ်ပုံများ]

ကစားခြင်းအတွက် သဘာဝ၏ အရေးပါမှု

သဘာ၀နှင့်လိုက်လျောညီထွေ ဆော့ကစားရာနေရာများသည် ကလေးများ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အပံ့ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ကလေးများသည် သဘာဝတရားကို မရှာဖွေတော့ပဲ သဘာဝနှင့် အဆက်ပြတ် လာသည်နှင့်အမျှအစားအစာသည် မည်သည့်နေရာမှလာသည် သို့မဟုတ် ကမ္ဘာ့ပတ်၀န်းကျင်ဆိုင်ရာ ပြသာနာများနှင့် ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်းများ မရှိခြင်းသည် ပို၍ သိသာလာသည်။ လူငယ်များနှင့် သဘာ၀အကြား ဆက်နွယ်မှုကို တိုးမြှင့်ခြင်းသည် ပို၍ အရေးကြီးသော တာဝန်တစ်ခု ဖြစ်လာသည်။ အထူးသဖြင့် မူလတန်းကျောင်းအရွယ် ကလေးများသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် အထူးဆက်သွယ်နိုင်စွမ်းရှိသည်။ သဘာဝပတ်၀န်းကျင်သည် လူလုပ်တည်ဆောက်ထားသော ပတ်၀န်းကျင်များထက် ပိုမိုနှစ်သက်ဖွယ်ကောင်းသည်။ [နယ်သာလန်၏ ကျန်းမာရေးကောင်စီနှင့် မြို့ပြစီမံကိန်းရေးဆွဲခြင်း၊ သဘာဝနှင့် သဘာ၀ပတ်၀န်းကျင်ဆိုင်ရာ သုတေသနကောင်စီ (RMNO), 2004] ။ ၎င်းတို့၏ နေအိမ်များနှင့် နီးကပ်သော ပတ်ဝန်းကျင်တွင် သဘာဝတရားကို ရှာဖွေခြင်းသည် ကလေးသူငယ်များကို သူတို့၏ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အခြေခံကျသည့် မရေမတွက်နိုင်သော အကျိုးကျေးဇူးများကို ပေးစွမ်းသည်။ ကလေးများသည် သဘာဝမှ ကောင်းမွန်သော အတွေ့အကြုံများရလေ့ရှိသည်။ သဘာဝနှင့် ထိတွေ့ဆက်သွယ်ခြင်းသည် မိမိကိုယ်မိမိသိခြင်းနှင့် ကိုယ်ပိုင်ခံစားချက်များကို ပိုမိုနားလည်စေပြီး ရှင်သန်ခြင်းအဓိပ္ပာယ်နှင့် တန်ဖိုးထားတတ်လာသည်။ [နယ်သာလန်နိုင်ငံ ကျန်းမာရေးကောင်စီမှ Margadant နှင့် RMNO, 2004] ။ လေ့လာချက်များစွာက သဘာဝနှင့်တည်ဆောက်ထားသောကစားကွင်းများသည် မူလကစားကွင်းများထက် ကလေးများ၏ လှုပ်ရှားမှုပိုင်းဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှု တိုးတက်မှုတို့ပေါ်တွင် သက်ရောက်မှုရှိကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ သဘာဝတရားကို အနီးကပ် တွေ့ကြုံခံစားခြင်းအားဖြင့် ကလေးများသည် တာဝန်ယူမှုနှင့် ပါဝင်ပတ်သက်မှု သဘောသဘာဝကို တိုးတက်စေသည်။ သူတို့သည် သဘာဝပတ်၀န်းကျင်ဆိုင်ရာ ရှုထောင့်အမျိုးမျိုးနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းသိမ်းရန် အရေးကြီးပုံကို လေ့လာနိုင်သည်။ [Van den Berg et al ။ , 2007] ။ အကယ်၍ ယနေ့မျက်မှောက်ခေတ် ကလေးများသည် စိမ်းလန်းသောပတ်၀န်းကျင်ကို အစောပိုင်းကတည်းက လေ့လာသင်ယူပါက၊ နောင်ပိုင်း နေထိုင်မှုဘဝတွင် အမျိုးမျိုးသော သဘာဝအစားအစာများနှင့် ကွဲပြားခြားနားသော ရှုခင်းများကိုပို၍ စိတ်၀င်စားလိမ့်မည်။ [Council for Rural Areas, 2008] သဘာဝတရားများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသော စွန့်စားဖွယ် ပတ်ဝန်းကျင်သည် အတွေးကွန့်မြူးပြီး တည်ဆောက်ကစားခြင်းကို အားပေးသည်။ ၎င်းက သူတို့၏ သိမြင်မှုနှင့် လူမှုရေးစွမ်းရည်များအပေါ် ကောင်းမွန်သည့် လွှမ်းမိုးမှုရှိသည်။ [Faber Tayor et al ။ , 1998, နယ်သာလန်၏ ကျန်းမာရေးကောင်စီနှင့် RMNO, 2004]

စိမ်းလန်းသော နေရာများအတွက် လူမှုရေးဆိုင်ရာ အရေးပါမှု 

အိမ်မှမီတာ ၀ မှ ၃၀၀ အကြားရှိ အိမ်နီးနား ပတ်ဝန်းကျင်တွင် အပင်များရှိခြင်းသည် မြို့နှင့်မြို့သူမြို့သားများအတွက် အရေးအကြီးဆုံး ဖြစ်သလို လုံလောက်သော အကွာအဝေးလည်း ဖြစ်သည်။ အိမ်နီးနား ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ရှိ‌သော ပျိုးခင်း ဥယျာဥ်များတွင် မည်သည့်ငွေကိုမျှ သုံးစွဲစရာမလိုဘဲ နေ့စဥ်အခက်အခဲ၊ တာဝန်ဝတ္တရားများ မေ့ထားပြီး အတူတကွ အချိန်ကုန်ဆုံးနိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော နေရာဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဆွဲဆောင်မှုရှိသော စိုက်ပျိုးခင်းများနှင့် ပန်းခြံများသည် ခရိုင်တစ်ခု၏ လုပ်ဆောင် လည်ပတ်မှုအတွက် အရေးကြီးသည်။ အိမ်နီးနား ပတ်ဝန်းကျင် စိုက်ပျိုးခင်းနှင့် ပန်းခြံများကို အသက်အရွယ်အလိုက် လိုအပ်ချက်များနှင့် ခရိုင်အတွင်းရှိ မတူကွဲပြားသော ယဉ်ကျေးမှုများ၏ ဦးစားပေးမှုများဖြင့် ဒီဇိုင်းဆွဲသင့်သည်။ အကောင်းဆုံး ဖြေရှင်းဖို့ရာ နည်းလမ်းမှာ ခရိုင်ဒေသခံများကို စိမ်းလန်းသောနေရာ သို့မဟုတ် ပန်းခြံ၏ ဒီဇိုင်းနှင့် ထိန်းသိမ်းမှုလုပ်ငန်းများတွင် ပါ၀င်စေခြင်း ဖြစ်သည်။ လေ့လာမှုများအရ ၄င်းတို့၏ နေထိုင်မှုပတ်၀န်းကျင်တွင် အပင်များများ စိုက်သူများသည် အထီးကျန်ဆန်မှု နည်းပါးပြီး လူမှုရေး အထောက်အပံ့ မရှိခြင်းကို တွေ့ကြုံခံစား ရနိုင်ခြေ နည်းပါးသည်။ [Maas, 2008]

နေထိုင်မှုဘဝ၏ အရည်အသွေးနှင့် လုံခြုံမှု

လူတစ်ဦး၏ နေထိုင်မှု ပတ်၀န်းကျင်ရှိ စိမ်းလန်းမှု ပမာဏနှင့် ထိုသူ၏ လုံခြုံစိတ်ချရမှု အကြားတွင် ကောင်းမွန်သော ဆက်နွယ်မှုရှိသည်။ အဆင့်မြင့် မြို့ပြနေရာများရှိ စိမ်းလန်းစိုပြည်သော နေရာများသည် ဘေးကင်းသည်ဟု ခံစားရသောကြောင့် စိမ်းလန်းမှု၏ ဒီဇိုင်းကို အထူးဂရုပြုရန်လိုသည်။ [Maas, 2008]

စီးပွားရေးတန်ဖိုး 

 မြို့ပြ၏ ဥယျာဥ်စိုက်ခင်းများနှင့် ရေပတ်ဝန်းကျင်တွင် တိုက်ရိုက် စီးပွားရေး တန်ဖိုးတစ်ခုရှိသည်။ ထိုတန်ဖိုး မြင့်တက်လာမှုသည် နေအိမ်တည်ရှိရာ နေရာနှင့် ရေ သို့မဟုတ် ဥယျာဥ်စိုက်ခင်း အမျိုးအစားပေါ် မူတည်၍ ၄% မှ ၁၂% အတွင်းပြောင်းလဲမှုရှိသည်။ ပျမ်းမျှ ၀ယ်သူသည် အများပိုင် စိမ်းလန်းသောနေရာ (သို့) ရေပတ်ဝန်းကျင်နှင့် တိုက်ရိုက်ထိစပ်နေသော အိမ်တစ်လုံးအတွက် ခန့်မှန်းခြေ ၇% ပိုမိုပေးနိုင်ရန်ပြင်ဆင်ထားသည်။ အဟန့်အတားမရှိသော နေရာကျယ်များသည် ဈေးနှုန်းများကို ၁၂% မြင့်တက်စေပြီး၊ သဘာဝတရားနှင့် နီးစပ်မှုရှိသော မြို့ပြ သို့မဟုတ် မြို့ကြီးများ၏တည်ရှိမှု တန်ဖိုးသည် ၅-၁၀% အထိမြင့်တက်စေသည်။ အပန်းဖြေရေကန်နှင့် ဆက်သွယ်ထားသော ရေနှင့်ထိစပ်နေသော ဥယျာဉ်ပါအိမ်များသည် အထူးအလေးပေး စဥ်းစားကြပြီ တန်ဖိုးမြင့်တက်လာမှုသည်လည်း ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးထိဖြစ်လာနိုင်သည်။ ‘ [Jókövi, 2003]

အိမ်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခြင်းသည် အိမ်ခြံမြေ အခွန်နှုန်းထားများအား မြင့်တက်စေပြီး မြို့ပြစည်ပင်သာယာရေး အတွက် ၀င်ငွေပိုမိုရရှိ စေနိုင်သည်။

မြို့များနှင့် မြို့ကြီးများရှိ စိမ်းလန်းစိုပြေသော နေရာများသည် နိုင်ငအရပ်ရပ်ဖြင့် လည်ပတ်နေသော စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများနှင့် အဆင့်မြင့် ပညာတတ်များကို မြို့ပြတွင်လာရောက် နေထိုင်ဆောင်ရွက်ရန် အတွက် အရေးပါသည်။ လူနေမှုပတ်၀န်းကျင်သည် အဆင့်မြင့်ပညာတတ် ၀န်ထမ်းများရှိသော သုတေသနနှင့် စီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်ရန်နေရာ ရွေးချယ်မှု၏ အကြောင်းရင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် အဓိကအားဖြင့် လူနေမှုပတ်၀န်းကျင်တွင် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာပြောင်းလဲမှုပမာဏနှင့် ကောင်းမွန်သော ကျောင်းများရှိခြင်း၊ အပန်းဖြေရန်ပြင်ပနေရာများ ရှိခြင်းဖြင့် လူနေမှုနှင့် အပန်းဖြေမှုပတ်ဝန်းကျင်၏ အရည်အသွေးကို တိုင်းတာသည်။ ဤနေရာတွင် ဥယျာဥ်စိုက်ခင်းများသည် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်သော်လည်း၊ ခရိုင်အတွင်းရှိ စိမ်းလန်းသော နေရာများသည် ဒေသတွင်းရှိ စိုက်ခင်းများထက် ပို၍ အရေးကြီးသည်ဟုခံစားကြရသည်။ ‘[Jókövi,2003]။ ပုံမှန်အားဖြင့် မြို့တော် သို့မဟုတ် မြို့တွင်းနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ စိမ်းလန်းသော နေရာ အဆောက်အအုံများနှင့် ရေပတ်ဝန်းကျင်သည် ခရီးသွားလည်ပတ်မှုကိုတိုးပွားစေပြီး အပန်းဖြေကဏ္ဍ၏ ဝင်ငွေကို မြင့်တက်စေသည်။

 အပူနှင့် ပတ်သတ်သော အပိုင်းတွင် ဆွေးနွေးထားသည့် အတိုင်း မြို့ပြဥယျာဥ် စိုက်ခင်းများသည် နွေရာသီတွင် အမြင့်ဆုံး အပူချိန်ကို လျှော့ချရန် ကူညီပေးသည်။ ၎င်းက ထိုအပူလှိုင်း ကာလများအတွင်း လုပ်အား ထုတ်လုပ်ခြင်း လျော့နည်းမှုကို လျော့ကျစေသည်။

မြို့ပြနှင့်ကျေးလက်ဒေသတို့၏ ဆက်စပ်မှု 

မြို့တစ်မြို့တွင် စက်ဘီးစီးသူများနှင့် လမ်းလျှောက်သူများအတွက် ဆွဲဆောင်မှုရှိသော အနှေးယာဥ် လမ်းကြောင်းများ ရှိနေခြင်းက လူများအား ကားများအသုံးပြုခြင်းမှ ဝေးကွာစေသည်။ အပူချိန်များ လာသည်နှင့်အမျှ သူတို့သည် စက်ဘီးဖြင့် သွားလာရန် ပို၍လိုလားကြသည် ကိုကြည့်ပါ။ ဤအနှေးယာဥ်လမ်းကြောင်းများကို စိမ်းလန်းသော နေရာများနှင့် အလွယ်တကူချိတ်ဆက်ပြီး သာယာဖွယ် ကောင်းသော မြို့ပြပတ်၀န်းကျင်ကို ဖန်တီးနိုင်သည်။ မြို့များနှင့် မြို့ကြီးများအကြား စိမ်းလန်းသော ဆက်နွယ်မှုများသည် မြို့တွင်းသို့ လတ်ဆတ် အေးမြသောလေများ ဝင်ရောက်နိုင်ရန် အတွက် အရေးပါသည်။ ယခင်က ရှင်းပြခဲ့သည့် အတိုင်း မြို့ပြ စိမ်းလန်းရေးဇုန်များကို လက်ရှိစီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ ဖြစ်သော မြို့ပြစိုက်ပျိုးရေး၊ ရေသန့်စင်ရေးနှင့် ထိန်းသိမ်းရေးဌာနများ၊ စွန့်ပစ်အမှိုက် ထုတ်လုပ်မှုများနှင့် ပေါင်းစည်း၍ ဒီဇိုင်းရေးဆွဲနိုင်သည်။ 

ဂျာမနီရှိ Arkadie Asperg © Joachim Eble Architecture ရာသီဥတုလိုက်လျောညီထွေမှု 

မြို့ပြစိုက်ခင်းများနှင့် အောက်ခံမြေအနေအထား ဖွဲ့စည်းထားပုံပေါ် မူတည်၍ အချို့ စိမ်းလန်းသော စိုက်ခင်း အပင်များရှိရာ မြေမျက်နှာပြင်များသည် ရွာသွန်းထားသော မိုးရေများကို သိသိသာသာစုပ်ယူနိုင်ပြီး ရေနုတ်မြောင်း လိုအပ်မှုကို ဖယ်ရှားပေးသည်။ ရေမျက်နှာပြင် အတက်အကျဖြင့် ရေကိုထိန်းသိမ်းရန် ဒီဇိုင်းပြုလုပ်ထားသော ရေမျက်နှာပြင်များသည်လည်း ထိုနည်းလည်းကောင်းပင်ဖြစ်သည်။ အစိမ်းရောင်စိုက်ခင်း ဥယျာဥ်ပါသော ခေါင်မိုးများ၊ အပင်စိုက်ခင်းများ ပါ၀င်သော မိုးရေထိန်းလမ်းကြောင်းများ၊ ရေစိမ့်ဝင်နိုင်အားနည်းသော မျက်နှာပြင်များနှင့် အပင်စိုက်ခင်း အများစုတို့က ရာသီဥတုဒဏ်ခံနိုင်သော မြို့ငယ် သို့မဟုတ် မြို့ကြီးတစ်မြို့ကို ဖန်တီးရန်ကူညီနိုင်သည်။ အစိမ်းရောင် မျက်နှာပြင်များသည် မျက်နှာပြင်ရေ (မြစ်၊ချောင်း၊ကန်ရေ) သန့်ရှင်းမှုကို ထိန်းသိမ်းရန်ကူညီသည်။ မြစ်များတစ်လျှောက်ရှိ ကျယ်ပြန့် စိုစွတ်သော ကုန်းမြေနှင့် ရေလွှမ်းမိုးသော ဇုန်များသည် ရေလွှမ်းမိုးမှု အန္တရာယ်ကို လျော့နည်းစေသည်၊ ရေ၏အရည်အသွေးကို တိုးတက်စေရန်နှင့် အပန်းဖြေခြင်းနှင့် ဇီ၀မျိုးကွဲများ အတွက် အထောက်အကူပြုသည်။ 

မြို့များနှင့် မြို့ကြီးများရှိ စိမ်းလန်းသော ဒေသများသည် မြို့ပြထိန်းသိမ်းနိုင်စွမ်းကို မြှင့်တင်ပေးသည့်အပြင် အခြားနေရာများတွင် ရေနုတ်မြောင်းနှင့် ထိန်းသိမ်းရေး အဆောက်အအုံများအတွက် ကုန်ကျစရိတ်ကို လျှော့ချရန်နှင့် ရေသန့်စင်ရန်အတွက် ကူညီပေးသည်။ ရေကြီးခြင်း တားဆီးရာတွင် စိုက်ခင်းများ အပင်များကို ပိုမိုထိရောက်စွာ အသုံးပြုခြင်းသည် စျေးကြီးသည့် ထိန်းသိမ်းရေး လုပ်ငန်းများအတွက် အကျိုးဖြစ်စေနိုင်သည်။ စိမ်းလန်းစိုပြည်ရေး ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေး အခြေခံအဆောက်အအုံများသည် လုပ်ငန်းဆောင်တာများ ပိုမိုလုပ်ဆောင်နိုင်ပြီး စီးပွားရေးအရလည်း ပိုမိုထိရောက်သည်။

အပူလျှော့ချခြင်း

များသောအားဖြင့် ပူပြင်းသည့်နေ့များ၌ အပင်စိုက်ခင်းအများစု သို့မဟုတ် ရေမျက်နှာပြင်မြင့်သော ခရိုင်များသည် မြို့ပြဒေသများထက် ၁၀ ဒီဂရီ ပိုမိုအေးနိုင်သည်။ အပင်များသည် ၎င်းတို့ပေးနိုင်သည့် အရိပ်နှင့် ၎င်းတို့အောက်ရှိ မြေပြင် အပူလျော့နည်းမှုတို့ကြောင့် မြို့တွင်းရာသီဥတု အပေါ်ကောင်းမွန်သော အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိသည်။ အစိမ်းရောင် အရာများနှင့် ရေမျက်နှာပြင် အားလုံးသည် အငွေ့ပြန်ခြင်းကြောင့် အေးနိုင်စွမ်းရှိသည်။ 

စိမ်းလန်းသော ဥယျာဥ်စိုက်ခင်းပါ ခေါင်မိုးများ၊ မျက်နှာစာများနှင့် နေရာသေချာချထားသော သစ်ပင်များဖြင့် ပုံဖော်ထားသည့် စိမ်းလန်းသော နေရာများသည် အဆောက်အအုံ၏ လေအေးပေးစက်အတွက် အသုံးပြုသော စွမ်းအင်ပမာဏကို လျှော့ချနိုင်သည့် အပြင် အပင်စိုက်ထားသော ခေါင်မိုးအောက်နှင့် နံရံများနောက်ကွယ်ရှိ နေရာကျယ်များသည်လည်း သစ်ပင်အရိပ်ကြောင့်သာမက ရေငွေ့ပျံနေသောကြောင့် အေးမြနေပေလိမ့်မည်။  

ယနေ့ခေတ် ရုံးများစွာသည် လေအေးပေးစက်အတွက် စွမ်းအင်ကို အပူပေးစက် စွမ်းအင်ထက် ပိုမိုအသုံးပြုကြသည်။ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲခြင်းသည် လေအေးပေးစက် စွမ်းအင်လိုအပ်ချက်ကိုသာ တိုးလာစေသည်။ အပင်များ စိုက်ပျိုးပြီး မြို့ပြအပူချိန်ကို လျှော့ချခြင်းသည် စွမ်းအင်သုံးစွဲမှု၊ ကျန်းမာရေး၊ လုပ်အားထုတ်လုပ်စွမ်းအားနှင့် ကောင်းမွန်သော နေထိုင်မှုတို့အတွက် ပို၍ အရေးကြီးလာသည်။

ဇီဝမျိုးကွဲများကို မြှင့်တင်ခြင်း

အပြောများသော ယုံကြည်ချက်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်တွင် မြို့နှင့် မြို့ကြီးများသည် သစ်ပင်များနှင့် သတ္တဝါမျိုးစိတ်များစွာ ကိုထိန်းသိမ်းထားလျက်ရှိသည်။ အပြာ-အစိမ်းကွန်ယက်များ တိုးချဲ့ခြင်းနှင့် မြို့များနှင့်မြို့ကြီးများရှိ အပင်များနှင့်ဇီ၀ မျိုးကွဲများနေထိုင်ရာ နေအိမ်များကို ပိုမိုကောင်းမွန်အောင် ပြင်ဆင်ခြင်း၊ ဥပမာ – ခေါင်မိုးများ၊ မျက်နှာစာများနှင့် မလိုအပ်သော ကျောက်လမ်းခင်းခြင်းကို ဖယ်ရှားခြင်းအားဖြင့် ၎င်းကိုတိုးတက် ကောင်းမွန်အောင် မြှင့်တင်နိုင်သည်။ 

ဇီ၀မျိုးကွဲများ ဆုံးရှုံးမှုသည် စီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်။ ဥပမာ ဂေဟစနစ်မမျှတမှု ဖြစ်လာသည့်အခါ ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ချေများ ပိုမိုမြင့်တက်လာစေနိုင်သည်။

ဂျာမနီရှိ Arkadie Asperg © Joachim Eble Architecture အစားအစာထုတ်လုပ်ခြင်း 

ကမ္ဘာ့အချက်အချာ မြို့ပြအများအပြားတွင် မြို့ပြအစားအစာထုတ်လုပ်ခြင်းသည် လက်တွေ့ကျနေဆဲဖြစ်သည်။ သို့သော် အနောက်တိုင်း မြို့များနှင့်မြို့ကြီးများတွင် မြို့ပြစိုက်ပျိုးရေး၊ မြို့ပြဥယျာဉ်၊ တရားမဝင် ဥယျာဉ်နှင့် လယ်သမားစျေးကွက်များ ပေါ်ထွက်လာခြင်းက ၎င်းကိုတစ်ဖန် ခေတ်ရေစီးကြောင်းသစ် အဖြစ်ပြောင်းလဲနေသည်။ အော်ဂဲနစ်စိုက်ပျိုးသော လယ်သမားများထံမှ ထုတ်ကုန်ရောင်းချမှုများ တိုးတက်လာသည်။ အလားတူပင် မြို့နှင့်မြို့သူမြို့သားများသည် သူတို့၏အစားအစာများကို မည်သည့်နေရာကနေ မည်သို့ထုတ်လုပ်သည်ကို သိရှိရန်လိုအပ်သည်ဟု ခံစားရပုံ ပေါ်လာကြသည်။ ဤအချက်သည် မြို့ပြလယ်သမားများအတွက် သိသိသာသာ တိုးတက်နိုင်မှု အလားအလာကိုပေးသည်။ 

လေထုအရည်အသွေးတိုးတက်ခြင်း 

စိမ်းလန်းသော နေရာများသည် လူများ၏ လုပ်ဆောင်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ညစ်ညမ်းမှုအားလုံးကို ထိန်းချုပ်နိုင်မည် မဟုတ်သည့် အပြင် ညစ်ညမ်းမှုဖြစ်စေသော အရင်းအမြစ်များကို ကိုင်တွယ်ရန် ကောင်းမွန်သော လုပ်ဆောင်မှုများကို ဘယ်တော့မျှ အစားထိုးနိုင်မည် မဟုတ်ပါ။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ၊ အပင်များနှင့် မြို့ပြသစ်ပင်များသည် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်နှင့် ဆာလဖာဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ကို စုပ်ယူနိုင်ပြီး အမှုန်များ ပေါင်းစပ်ပါ၀င်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ မြို့ပြလုပ်ငန်းစုကြီးများအတွက် စိမ်းလန်းသောဇုန်များ ဖွင့်လှစ်ခြင်းသည် ဝေးလံသော ဒေသများမှ လေကိုယူဆောင်ရန် ပို၍ အရေးကြီးသည်။ အပင်စိုက်ခြင်းသည် ပူပြင်းသည့် ကာလများအတွင်း မြို့များကို အေးစေပြီး ရာသီဥတု အလှည့်အပြောင်း ဖြစ်စေသည့် နေ့ရက်များကို လျော့နည်းစေသည်။ လေထုအရည်အသွေး ကောင်းမွန်မှုသည် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအပေါ် တိုက်ရိုက်သက်ရောက်မှုရှိသည်။  

စွန့်ပစ်အမှိုက်နှင့် ရေမှ စွမ်းအင်ထုတ်လုပ်ခြင်း

မြို့ပြသစ်တော ထုတ်လုပ်မှုမှရသော အပင်အရွက်ဆိုင်ရာ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများနှင့် သစ်သားများကို ကစော်ဖောက်ခြင်း သို့မဟုတ် လောင်စာအဖြစ် အသုံးပြုနိုင်သည်။ စွန့်ပစ်ရေနှင့် မြို့ပြဓါတုကင်းမဲ့ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများတွင် ပါဝင်သော အစိုင်အခဲ ပစ္စည်းများကိုလည်း ကစော်ဖောက်နိုင်သည်။ ၎င်းကိုစွမ်းအင်နှင့် ဇီဝဓာတ်ငွေ့ထုတ်လုပ်ရန် အသုံးပြုနိုင်သည်။ အပူကို စွန့်ပစ်ရေမှ ထုတ်ယူပြီး ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်သည်။ ထို့အပြင် အပူကို မျက်နှာပြင်ပေါ်ရှိ ရေအရင်းအမြစ်မှလည်း ထုတ်ယူနိုင်သည်။ ဤနည်းလမ်းများကို အသုံးပြုခြင်းအားဖြင့် အပင်စိုက်ပျိုးခြင်းများနှင့် ထိုမှရသော စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများသည် မြို့ သို့မဟုတ် မြို့ကြီး၏ စွမ်းအင်ထောက်ပံ့မှု နှင့်လည်ပတ်မှုကို အထောက်အကူပြုနိုင်သည်။

References:

• Brosens M. & Woestenburg M.; De waarde van groen; Ministerie van LNV, 2008
• Raad voor het landelijk gebied; Groen opgroeien!; Publicatie RLG 08/08, juni 2008
• Gezondheidsraad en Raad voor Ruimtelijk, Milieu- en Natuuronderzoek; Natuur en gezondheid. Invloed van natuur op sociaal, psychisch en lichamelijk welbevinden; Den Haag, Gezondheidsraad en RMNO, publicatie nr 2004/09, ISBN 90 5549 525 5; RMNO, publicatie nr A02a, ISBN 90 5931 319 4, 2004
• Jókövi E.M. & Luttik J.; Rood en groen – Het combineren van verstedelijking en natuur in de praktijk; Wageningen, 2003
• Maas J.; Vitamine G; Utrecht, 2008
• PBL (Planbureau voor de Leefomgeving); Beleefbare Natuur; http://themasites.pbl.nl/natuurverkenning/kijkrichtingen-beelden-visies/kijkrichtingen-voor-natuur/beleefbare-natuur, 2011
• Ulrich R.S.; View through a window may influence recovery from surgery; Science 224: 420-421, 1984
• Van den Berg A.E., Koenis R. & Van den Berg M.M.H.; Spelen in het groen: Effecten van een bezoek aan een natuurspeeltuin op het speelgedrag, de lichamelijke activiteit, de concentratie en de stemming van kinderen; Alterra-rapport 1600, Wageningen: Alterra, 2007

Translated by Ma Soe Thinzar Than: a member of Myanmar Water Portal Translation Community 

Original Source Link: https://www.urbangreenbluegrids.com/social/#heading-4